Thứ Năm, 18 tháng 7, 2013

GIẶC NGÔ VÀ MỘT SỐ CHỮ HÁN ĐỂ LÀM RÕ

Quốc Việt K5 

Kính gửi anh chị em bantroi 
Anh PC bạn tôi từ khi đi Đà Nẵng về lại đâm ra sính chữ Nho đã yêu cầu tôi ghi thêm Hán Văn và một số chữ Hán liên quan đến bài nghiên cứu: LỊCH SỬ QUA HAI BÀI THƠ LIÊN QUAN TỚI Ô MÃ NHI VÀ TOA ĐÔ, nhiều anh chị em cũng muốn nói rõ hơn
Xin gửi anh chị em mấy vấn đề: Tên Ô Mã Nhi do các cụ ta viết bằng Hán Văn thế nào, bài Tòng giá Hoàn Kinh sư của Thượng tướng Thái sư Trần Quang Khải và lời giải thích việc gọi giặc Ngô của báo Pháp luật 
I) Ô Mã Nhi (tên chữ Hán phồn thể: 烏馬兒; giản thể: 乌马儿, phiêm âm Latin là Omar Batur

Về chữ 烏 Ô gồm các nghĩa 
1 : Con quạ, quạ con biết mớm quạ già cho nên sự hiếu dưỡng cha mẹ gọi là "ô điểu chi tư" 烏
2 : Sắc đen. Như ngựa đen gọi là ngựa ô, gà đen gọi là gà ô, v.v. 
3 : "Ô hô" 烏 than ôi ! 
4 : "Ô ô" 烏烏 ố ố, tiếng hát phào ra. 
5 : Sao, dùng làm lời trợ từ. Như "ô hữu" 烏 sao có ?
Về chữ 馬 Mã (10n) gồm các nghĩa 
1 : Con ngựa. Xem tướng ngựa phải xem răng trước, vì thế nên nói nhún số tuổi của mình cũng kêu là mã xỉ 馬齒.
2 : Cái thẻ ghi số đếm.
3 : Họ Mã.
Về chữ 兒 Nhi, Nghê (7n) gồm các nghĩa 
1 : Trẻ con. Trẻ giai gọi là nhi 兒, trẻ gái gọi là anh 嬰.
2 : Con. Con đối với cha mẹ tự xưng là nhi 兒.
3 : Nhời nói giúp câu, tục ngữ hay dùng. Như hoa nhi 花兒 cái hoa.
4 : Một âm mà nghê. Họ Nghê. Nhà Hán có tên Nghê Khoan 兒寬.
Như vậy Omar được phiên âm thành Ô Mã thì chữ Nhi chính là con trai hay trẻ con trai nhà Ô Mã
Còn viên đại soái này có tên là Omar Batur. 

II. Bài thơ Tòng Giá Hoàn Kinh (從 駕 還 京 ) của Thái sư Trần Quang Khải

從 駕 還 京
奪 槊 章 陽 渡
擒 胡 鹹 子 關
太 平 宜 努 力
萬 古 此 江 山
Phiên âm 

Tòng Giá Hoàn Kinh
Đoạt sáo Chương Dương độ
Cầm Hồ Hàm Tử quan
Thái bình nghi nỗ lực
Vạn cổ thử giang san

Bản dịch của Trần Trọng Kim:

Chương Dương cướp giáo giặc,
Hàm Tử bắt quân thù.
Thái bình nên gắng sức, 
Non nước ấy ngàn thu.

Theo xa giá nhà Vua về kinh thành
Đoạt giáo Chương Dương Độ
Chặn thù Hàm Tử Quan
Thái bình rèn trí – lực
Vạn thủa vững Giang San

III) Giặc Ngô hay giặc Minh?
(PL)- Bạn VY VŨ HỒNG THẢO, Sở Nội vụ tỉnh Đồng Nai hỏi: Tại sao thời Nguyễn Trãi dùng từ “giặc Ngô” để chỉ nhà Minh bên Trung Quốc? Ví dụ như trong bản Bình Ngô đại cáo (1428) ta không viết là Bình Minh đại cáo?
ANH PHÓ trả lời: Thưa bạn Vy Vũ Hồng Thảo,
Đúng như bạn nói, sau cuộc khởi nghĩa suốt 10 năm gian khổ và anh dũng (1418-1427), lực lượng khởi nghĩa của Bình Định Vương Lê Lợi đã giành lại độc lập cho nước nhà. Dẹp xong giặc Minh, Bình Định Vương sai tôi thần là Nguyễn Trãi làm tờ báo cáo chiến thắng cho toàn dân biết cuộc khởi nghĩa đã hoàn toàn thắng lợi. Đó là bản Bình Ngô đại cáo - một áng văn được coi là bản Tuyên ngôn độc lập thứ hai của dân tộc ta chống phương Bắc xâm lược.
Vấn đề bạn hỏi là tại sao không gọi là “giặc Minh” mà viết là “giặc Ngô”? Đây là một sự kiện lịch sử mà theo chỗ tôi được biết đã bắt nguồn từ gốc nhà Minh bên Trung Quốc.
Nhà Minh là nhà nước phong kiến phương Bắc tiếp nối 11 đời vua nhà Nguyên (1271-1368). Chu Nguyên Chương lãnh đạo cuộc khởi nghĩa lật đổ nhà Nguyên, mở ra nhà Minh. Nhà Minh trị vì Trung Quốc được cả thảy 277 năm, gồm 16 đời hoàng đế (bắt đầu từ Minh Thái tổ: 1368-1398 đến Minh Tư Tông: 1627-1644). Giặc Minh xâm chiếm nước ta vào đời vua Minh Thành Tổ (1407) và rút quân bại trận ở chiến trường Đại Việt vào đời vua Minh Tuyên Tông (1427).
Minh Thái Tổ là vị vua khai sáng nhà Minh, tên thật là Chu Nguyên Chương, người đất Tứ Xuyên, đi tu ở chùa Hoàng Giác. Thời thanh niên, Chu Nguyên Chương tham gia nghĩa quân Hồng Cân chống lại ách thống trị của nhà Nguyên. Nhưng sau thấy lực lượng Hồng Cân thiếu chặt chẽ, ô hợp nên Chu Nguyên Chương rời bỏ tổ chức này để lập quân đội riêng, thuộc lực lượng Minh giáo (Manichéisme).
Năm 1363, Chu Nguyên Chương đánh tan đạo quân Nguyên và năm sau (1364) xưng hiệu là Ngô Vương. Chẳng bao lâu, Chu Nguyên Chương dẹp tan lần lượt các đạo quân của nhà Nguyên, thống nhất vùng lãnh thổ phía nam Trung Quốc rồi thôn tính cả Trung Nguyên. Năm 1368, Chu Nguyên Chương lên ngôi hoàng đế, đặt quốc hiệu là Minh.
Đời vua Minh Thành Tổ (tên Chu Lệ, con trai của Minh Thái Tổ Chu Nguyên Chương), giặc Minh xâm lược nước ta. Đến đời Minh Tuyên Tổ (tên Chu Chiêm Cơ, cháu cố của Minh Thái Tổ Chu Nguyên Chương) thì thất bại rút quân về phương Bắc. Dù nhà Minh tự xưng là “Minh” (chữ “Minh” trong khái niệm Minh giáo có nghĩa là “sáng”) nhưng vì đó là giặc xâm lược nên dân ta lúc bấy giờ không gọi nó là “Minh” mà gọi là “Ngô”.
Dân ta lấy danh hiệu của cha đẻ và ông cố nội của vua họ (Ngô Vương - người sáng lập triều Minh) mà gọi chửi. Dân ta gọi đó là “giặc Ngô” chứ không gọi “giặc Minh” và Bình Ngô đại cáo có nghĩa là bài cáo để tuyên bố rộng rãi cho toàn dân biết cuộc kháng chiến chống giặc Minh của nhân dân ta đã thành công, thắng lợi.
Thân mến chào bạn.
(Nguyệt san Pháp Luật TP.HCM)

8 nhận xét:

  1. Tham khảo: "...Nên cho biết vì sao đây là cuộc chiến tranh giữa nhà Minh và ta mà lại lấy tên là BÌΝΗ ΝgÔ ĐẠI CÁO chứ không phải BÌNH MINH ĐẠI CÁO 203.162.3.148 (thảo luận) 04:04, ngày 21 tháng 1 năm 2008 (UTC)
    Giải thích theo kiểu trước đây thì do thời Ngô Tam quốc, người Hoa đô hộ tàn ác quá nên, nên về sau người Việt gọi người Hoa xâm lược là giặc Ngô.
    Nhưng đúng ra là do Hoàng đế khai Minh triều là Chu Nguyên Chương khi khởi binh chống Nguyên triều tự xưng là Ngô quốc công. Vì vậy, khi gọi là quân Minh là "giặc Ngô" thì người soạn bản cáo có hàm ý "chửi cha" Minh đế. Bring Vietnam to the world (thảo luận) 04:21, ngày 21 tháng 1 năm 2008 (UTC)" (Wikipedia)
    Các học giả này không giải thích vì sao dân ta các triều đại trước nhà Lê vẫn gọi Khựa là người Ngô !!!

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Bà Triệu (225–248)từng phát biểu: "Năm 19 tuổi, đáp lời người hỏi bà về việc chồng con, Bà Triệu nói:
      “ Tôi chỉ muốn cưỡi cơn gió mạnh, đạp luồng sóng dữ, chém cá kình ở biển Đông, đánh đuổi quân Ngô, giành lại giang sơn, cởi ách nô lệ, chứ không chịu khom lưng làm tì thiếp cho người!" Đọc tại ĐÂY
      Khi xem xét Lịch sử cần phân biệt rõ và suy xét cho ra vấn đề, có lẽ vì vậy mà học sinh ngày nay chán phè, chẳng chịu học, mặc dù theo mình là rất lý thú, Kiểu gì thì người VN vẫn gọi người Tầu là Ngô, (giặc Ngô không bằng bà cô bên chồng, câu tục ngữ có từ thời nhà Đinh, hehe)
      Còn vì sao Nguyễn Trãi viết Bình NGô đại cáo chứ không viết Bình Minh đại cáo thì có vẻ giống như suy luận của các học giả, kể cả chuyện cho rằng chửi Ngô là chửi cha Chu Nguyên Chương :))

      Xóa
  2. Tôi thì chỉ quan tâm là loại giặc gì thôi.
    Giặc dốt, giặc đói, giặc tham nhũng, ấy mấy thằng giặc nội xâm, rồi dân ta cũng sẽ diệt tốt.
    còn cái bọn ngoại xâm, tên nào cũng thế, nào giặc minh, ngô, đông, bắc, hoà, bình...cứ nho nhoe xâm phậm nước ta, chết hết đi cho nước ta nhờ.

    Trả lờiXóa
  3. @QcV Hôm nay mình có chút thời gian đọc qua lịch sử của Genghis Khan (vua Mông Cổ bắt đầu những cuộc đi xâm lược các nước khác) để tìm cái tên Omar Batur, nhưng không thấy cái tên đó.
    Có thể cái tên Ô Mã Nhi là dịch qua tiếng chinese, (trong khi chinese sẽ viết cái tên đó bằng âm đọc) sau đó người Việt lại dịch qua tiếng chinese bằng nghĩa, nên sau đó sẽ có nhiều biến đổi về tên gọi, khi dịch lại thành tiếng quốc tế không nhận ra được nữa. Thí dụ như Moscow tiếng Việt dịch qua tiếng chinese là Mạc-Tư-Khoa, hay Washington tiếng Việt dịch qua tiếng chinese là Hoa-Thịnh-Đốn, Canada là Gia-Nã-Đại,vv, nên để xác định một cái tên gọi cần tham khảo thêm những nguồn khác nữa.
    Cái tên Omar là của người Hồi giáo ( có ý nghĩa là cuộc sống lâu dài).

    Trả lờiXóa
  4. Lên mạng, đọc một loạt ô vuông, xin lỗi PC, mình đã chửi thầm vì nghĩ bạn lừa mình dốt máy tính vì khác Font chữ. CB nói đúng về Omar đấy, con cháu ông ta được phong làm tổng trấn Pakistan và Vân Nam, thành tên địa danh, nhưng ông ta thì chết sớm.
    Bài viết của mình chỉ làm rõ đoạn văn mà cụ Nguyễn Trãi bị phê phán (xem SGK. Bài viết trên tạp chí PL cũng sơ sài, không nói được Mưu phạt Tâm công mà nhiều quan lại, thậm chí Thượng thư nhà Minh còn chạy theo nghĩa quân. Cảm ơn các bạn.

    Trả lờiXóa
  5. Mọi người thấy anh CB phí thời gian vào việc nghiên cứu lịch sử Mông Cổ xem mấy tên Ôman xâm lược nước ta. Nếu hắn chịu xem đôi dòng nhận xét của tôi thì chỉ mất độ 1 phút.
    Đã là giặc ngoại xâm, thằng chó nào mà chả thua trước dân tộc VN ta, phải không các bạn ?

    Trả lờiXóa
  6. Ý bác Thắng k5 nói rõ hơn có phải là kiểu gì cũng phải thua kể cả một ngàn năm ( một ngàn năm Bắc thuộc ) . Em đọc sử rồi em thấy như thế .
    Nhưng uýnh thắng nó 3 lần liền là quá oai rồi .
    Dân mình giỏi về uýnh nhau chứ mần KT thì kém . Đôi khi em cứ nghĩ lẩn thẩn là sao mình không xuất khẩu bộ đội sang các nước có xung đột vũ trang nhỉ ???

    Trả lờiXóa
  7. anh Kiên có ý tốt, nhưng mờ dạo này trú ngụ tại nhà lâu rồi không ra phố phải không ?
    Ta vừa xuất một lô hàng sang "LHQ" mà K chẳng hay biết gì sao.
    Dạo này VN đã cho phép cử nhân viên quân sự đi làm lính viễn chinh bảo vệ TG rồi nhé.

    Trả lờiXóa

Đọc kỹ trước khi comment
Bạn Trỗi là những người chính trực, vì vậy bạn cần dùng chính danh để viết nhận xét. Bạn có thể click vào tiêu đề bài viết để xem toàn bài, ô cửa sổ cuối bài là nơi để bạn viết nhận xét của mình. nếu chưa có danh khoản Google, bạn có thể điền danh tính vào mục:Tên/URL để xuất bản nhận xét, các lời góp ND đều bị Google cho là spam và tự động bị xóa.
Các bạn có thể chèn Ảnh hoặc video clip trực tiếp vào Phần nhận xét bằng cách copy URL ảnh gốc rồi dán vào cửa sổ comment